Maliny – Właściwości, zastosowanie, działanie i wartości odżywcze

Zdrowa żywność

Strona główna - Blog - Maliny – Właściwości, zastosowanie, działanie i wartości odżywcze

Opublikowano: 18.10.2022

Chyba każdy zna maliny. Delikatne owoce są pyszne, słodkie i lekko kwaskowe. Krzewy rosną w lasach i domowych ogródkach. Dojrzałe maliny mają piękny, głęboki kolor. Każdy też wie, że owoce doskonale sprawdzają się w przypadku przeziębienia i przemarznięcia. Rozgrzewają i podnoszą odporność. Okazuje się jednak, że maliny mają liczne właściwości prozdrowotne, co przekłada się na ich równie zaskakujące działanie. Sprawdź, czego jeszcze nie wiesz na temat tych pysznych owoców.

Spis treści

Malina – co to takiego?
Jak odróżnić maliny letnie od jesiennych?
Maliny – właściwości
Jakie są wartości odżywcze maliny?
Maliny – zastosowanie w kuchni
Maliny – zastosowanie w kosmetyce
Jak działają maliny i na co pomagają?
Czy maliny można jeść codziennie?
Jak zrobić nalewkę z malin?
Gdzie stosować maliny?
Maliny – przeciwwskazania
Czy można jeść maliny w ciąży?
Maliny – skutki uboczne
Dlaczego warto jeść maliny?
Co to są maliny liofilizowane?
Jak przygotować maliny w syropie?
Proste przepisy z malinami

Malina – co to takiego?

Maliny są owocami, które rosną na krzewach. Występują głównie w klimacie umiarkowanym. Najczęściej spotyka się je w Europie, Ameryce Północnej i Azji.

Krzewy można spotkać w lasach, ogródkach i na polach. Dorastają nawet do dwóch metrów wysokości. Warto wiedzieć, że łodygi malin mają delikatne kolce, o które łatwo się pokłuć. Roślina wydaje soczyste owoce w drugim roku wegetacji, zaczynając od czerwca i rodzi je aż do późnej jesieni. Po tym czasie usycha. Botanicy rozpoznali obecnie ponad dwieście różnych gatunków rośliny. Odmiany malin różnią się wielkością owoców, ich kolorem i smakiem. Maliny należą do owoców jagodowych.

Maliny najbardziej popularne są w swojej surowej postaci, a także jako dżemy, soki i galaretki. Mają prozdrowotne właściwości, co dodatkowo podnosi ich wartość.

Jak odróżnić maliny letnie od jesiennych?

Maliny letnie owocują wyłącznie na zeszłorocznych pędach. W pierwszym roku wyrastania na pędach zawiązują się jedynie pąki kwiatowe, ale nie rodzą się z nich owoce. Dopiero w kolejnym roku, latem dochodzi do owocowania (na pędach dwuletnich). Maliny jesienne natomiast dojrzewają dopiero jesienią, a owocowanie następuje na pędach jednorocznych. Te jesienne powtarzają tez swoje owocowanie w następnym roku na tych samych pędach. Wówczas są one już dwuletnimi pędami.

Maliny – właściwości

Owoce malin mają liczne właściwości zdrowotne, choć zwykle zachwycamy się głównie ich walorami smakowymi. Warto wiedzieć, że w składzie tych owoców znaleźć można duże ilości witaminy C i E, czyli naturalne antyoksydanty. Oznacza to, że mają właściwości przeciwutleniające, a co za tym idzie również przeciwzapalne i przeciwnowotworowe.

Ponadto owoce malin stanowią naturalne źródło witamin z grupy B, kwasu foliowego oraz minerałów takich, jak potas, wapń, fosfor, magnez i żelazo.

Zawartość specyficznych substancji aktywnych sprawia, że właściwości antyoksydacyjne w owocach malin są jeszcze silniejsze. Te substancje to fitaminy – ważne dla prawidłowego funkcjonowania ludzkiego organizmu, ale syntezowane wyłącznie przez rośliny. Chemicznie i biologicznie są to substancje o podobnych właściwościach do witamin.

W malinach znaleźć można również liczne kwasy organiczne oraz fenolowe antyoksydanty, co także warunkuje ich właściwości prozdrowotne. Wśród nich warto wymienić chociażby kwas cytrynowy, jabłkowy i salicylowy. To również źródło różnych olejków eterycznych oraz lotne związki zapachowe o udowodnionym pozytywnym wpływie na człowieka.

W składzie tych pysznych owoców znajduje się także w błonnik, pektyny i substancje śluzowate, które korzystnie wpływają na pracę układu pokarmowego, oczyszczają jelita ze złogów pokarmowych, dają uczucie sytości i stanowią świetne uzupełnienie każdej zdrowej diety.

Nie można pominąć faktu, że maliny działają również napotnie i mają właściwości przeciwgorączkowe. To sprawia, że świetnie sprawdzają się w leczeniu przeziębień i grypy, a także profilaktycznie w sezonie jesienno – zimowym.

Liście malin zawierają garbniki, które również wspierają w leczeniu przeziębienia, a dodatkowo wspierają przy dolegliwościach żołądkowych. Do tego hamują rozwój bakterii jelitowych i pomagają powstrzymać biegunkę. Napar z liści można też stosować do płukania jamy ustnej i gardła.

Kwas elagowy zapewnia malinom właściwości przeciwnowotworowe, przeciwwirusowe i przeciwzapalne. Owoce malin są też bogate w składniki mineralne.

Jakie są wartości odżywcze maliny?

Skoro skład owoców malin gwarantuje ich zdrowotne właściwości, warto się nad nim nieco dokładniej pochylić. Jakie są wartości odżywcze malin?

Wiadomo już, że maliny zawierają w sobie liczne cenne witaminy. Wśród nich znaleźć można:

witaminę C;
witaminę E;
witaminy z grupy B (B1, B2, B3, B6);
witaminę K.

Ponadto znajduje się w niej również kwas foliowy oraz wiele substancji mineralnych:

wapń;
żelazo;
magnez;
fosfor;
potas;
sód;
cynk.

Do tego w malinach występują kwasy organiczne:

kwas cytrynowy;
kwas jabłkowy;
kwas salicylowy.

Oraz cenne związki roślinne:

garbniki;
flawonoidy;
fitaminy.

Jak widać maliny mają liczne cenne wartości odżywcze, a każda z nich powoduje, że są tak cennym składnikiem naszej diety.

Maliny – zastosowanie w kuchni

Maliny najlepiej smakują surowe, zerwane prosto z krzaczka. Są świeże, soczyste i słodkie. Jedząc maliny zachwycamy się zarówno smakiem, jak i zapachem. Można je zamrozić, dzięki czemu zachowamy sobie odrobinę lata również na jesień i zimę. Mają charakterystyczny smak. Można z nich przygotować syrop malinowy (świetnie nadaje się do herbaty), dżemy, konfitury i marmolady.

Maliny można dodawać do ciast, deserów i owsianek. Nadają się również jako dodatek do jogurtów i koktajli. Można z nich przygotowywać pyszne szejki owocowe. Owoce można suszyć, a następnie wykorzystywać do zaparzenia herbaty.

Maliny – zastosowanie w kosmetyce

Maliny działają nie tylko od środka. Świetnie sprawdzają się również jako kosmetyk. Ekstrakt z malin tonizuje skórę, nawilża ją i zmiękcza, a wszystko przez substancje zawarte w owocach. Dzięki niemu staje się ona gładka i jędrna.

Obecność kwasu salicylowego w malinach działa dezynfekująco, a przy tym łagodzi stany zapalne i pomaga w leczeniu trądziku. Świetnie sprawdzi się również, jako środek pomagający w walce z łupieżem.

Warto dodać, że owoce minimalizują wydzielanie sebum, a to przekłada się na redukcję wyprysków. Maseczka ze świeżych, rozgniecionych malin pomaga w leczeniu krost i stanów zapalnych cery.

Właściwości kosmetyczne malin zostały docenione przez branżę i owoce te można znaleźć w wielu szamponach, mydłach czy żelach do kąpieli.

Jak działają maliny i na co pomagają?

Maliny działają poprzez swój skład. Są bogatym źródłem witamin, minerałów i kwasów organicznych. Dzięki temu sprawdzają się w sezonie infekcyjnym, jako środek profilaktyczny i leczniczy. Zwiększają potliwość, zmniejszają gorączkę i wpływają na rozgrzanie organizmu, co przyspiesza proces leczenia. Ponadto działają uspokajająco, obniżają ciśnienie krwi i wzmacniają serce. Ich skład powoduje, że mają działanie profilaktyczne – zapobiegają miażdżycy. Obecność żelaza pomaga w walce z anemią, a pozostałe pierwiastki przyczyniają się do usprawnienia gospodarki wodno – elektrolitowej. Jak widać mają liczne właściwości lecznicze.

Przez obecność błonnika owoce wspomagają też oczyszczanie organizmu, co również ma istotne znaczenie.

Obecność garbników hamuje rozwój bakterii jelitowych i skutecznie zatrzymuje biegunkę.

Ponadto maliny są przeciwutleniaczami, działają przeciwnowotworowo i przeciwzapalnie. Spowalniają procesy starzenia się organizmu i zmniejszają skutki stresu oksydacyjnego.

Pomagają w rozluźnieniu mięśni gładkich, a tym samym łagodzą bóle menstruacyjne.

Czy maliny można jeść codziennie?

Maliny, mimo słodkiego smaku, nie są bardzo kaloryczne, dlatego ich codzienne spożywanie nie stanowi zagrożenia np. dla masy ciała. Według naukowców kaloryczność malin jest naprawdę niska – 100 g owoców to zaledwie 54 kcal. Jednocześnie to także skarbnica wartości odżywczych, są źródłem witamin, błonnika i minerałów, więc dostarczają do organizmu wiele substancji odżywczych.

Latem można z powodzeniem zjadać nawet szklankę malin dziennie. Zimą natomiast warto sięgnąć po wykonane z nich przetwory – soku, dżemy czy konfitury. Można też wykorzystywać owoce zamrożone.

Jak zrobić nalewkę z malin?

Ciekawą alternatywą dla świeżych owoców, które zimą nie są dostępne (w świeżej postaci), może być nalewka z malin. Można ją stosować w przypadku grypy i przeziębienia, problemów żołądkowych i dokuczliwego bólu menstruacyjnego.

Do przygotowania nalewki potrzeba 1 kg malin, 0,5 l spirytusu i 0,4 kg cukru. Owoce należy przejrzeć i wybrać z nich tylko dorodne i zdrowe okazy. Popsute maliny mogą popsuć całą nalewkę. Po przesegregowaniu wybrane wrzucamy do słoika i zasypujemy cukrem. Słoik powinien być dobrze zakręcony i na kilka dni odstawiony w ciemne miejsce. Co jakiś czas należy do niego zajrzeć, żeby sprawdzić, czy maliny zaczęły fermentować.

Po kilku dniach do mieszaniny należy dodać spirytus i całość znów odstawić na tydzień w ciemne miejsce. Po tygodniu mieszanka musi być odcedzona i przelana do butelek, w których będzie przechowywana. Nalewka powinna jeszcze kilka miesięcy dojrzewać. Niektórzy sugerują, by poczekać trzy miesiące, inni, by dać jej pół roku.

Gdzie stosować maliny?

Maliny mają bardzo szerokie zastosowanie. Wykorzystuje się je przede wszystkim w kuchni, jako składnik ciast, deserów i owocowych śniadań. Mogą również stanowić składnik kosmetyków – tych przygotowanych samodzielnie, jak i kupionych w drogerii. Ponadto świetnie sprawdzają się w medycynie ludowej, medycynie naturalnej i ziołolecznictwie.

Maliny – przeciwwskazania

Mimo tego, że maliny są zdrowe i tak powszechne nie każdy może je bezpiecznie spożywać. Odradza się ich jedzenie osobom z uchyłkami jelita grubego, czy dietą ubogobłonnikową. Nie są zalecane osobom, które mają alergię na maliny oraz nie tolerują histaminy oraz mają nietolerancję fruktozy.

Warto również dodać, że duże ilości błonnika w malinach mogą działać wzdymająco. Nie zaleca się więc ich wszystkim, którzy źle reagują na błonnik pokarmowy.

Na tym jednak nie koniec. Maliny nie są dobrym rozwiązaniem również dla osób, które są na diecie niskopotasowej, chodzi głównie o cierpiących na problemy z nerkami (między innymi niewydolność nerek).

Przeciwwskazaniem do jedzenia malin są również nowotwory hormonozależne, jak nowotwór macicy, piersi czy jajników.

Czy można jeść maliny w ciąży?

Nie ma żadnych danych potwierdzonych naukowo, które wykluczałyby możliwość jedzenia malin w czasie ciąży. Wręcz przeciwnie, ich dobroczynny skład powoduje, że stanowią naturalne wsparcie dla matki i dziecka, a przy tym nie niosą żadnych negatywnych skutków.

Maliny – skutki uboczne

Z uwagi na duże ilości błonnika i innych pierwiastków, maliny mogą dawać określone skutki uboczne. Dotyczą one szczególnie osób, które są wrażliwy na znajdujący się w owocach sok malinowy. Do wspomnianych działań niepożądanych należą najczęściej: biegunka, wymioty, mdłości, zawroty głowy, świąd czy wysypka.

Dlaczego warto jeść maliny?

Maliny są naturalnym źródłem witamin, głównie witaminy C oraz sole mineralne, ważne dla prawidłowego funkcjonowania ludzkiego organizmu. Dlatego właśnie ich spożywanie jest tak ważne. Warto je włączyć do swojej diety, ponieważ pomagają w uzupełnianiu niedoborów minerałów i witamin. Owoce stanowią wsparcie organizmu i naturalny środek przeciwbakteryjny. Dzięki właściwościom przeciwzapalnym odgrywają istotną rolę w profilaktyce. Można jeść świeże owoce malin, w postaci dżemów i soków.

Co to są maliny liofilizowane?

Maliny liofilizowane to owoce poddane specyficznej obróbce. Dzięki temu mogą dłużej zachować swoją wartość odżywczą i znacznie wolniej ulegają zepsuciu.

Proces ten polega na zamrożeniu owoców w temperaturze – 50 stopni Celsjusza. Następnie są one poddawane sublimacji – odparowaniu kryształów lodu, który powstał na skutek zamarznięcia wody zawartej w owocach z pominięciem stanu ciekłego wody. Powstałe w ten sposób maliny mają ok. 1 – 2% wilgotności, co sprawia, że są o wiele trwalsze.

Jak przygotować maliny w syropie?

Chcąc zatrzymać smak lata na jesienne i zimowe dni można przygotować sobie maliny w syropie. Proces nie jest skomplikowany, a uzyskany produkt ma niezwykły smak.

Do garnka należy dodać wodę i cukier. Całość mieszać tak długo aż cukier będzie w pełni rozpuszczony. Świeże, oczyszczone i przebrane maliny umieścić w wyparzonych słoiczkach i zalać przygotowaną słodką zalewą – musi być gorąca. Po zalaniu, słoiczki dokładnie zakręcić również wyparzonymi zakrętkami. Zamknięte należy zapasteryzować. Maliny w syropie najlepiej przechowywać w ciemnym i chłodnym miejscu – piwnicy lub spiżarni.

Proste przepisy z malinami

Maliny są niezwykle wdzięcznymi owocami w kuchni. Można z nich przygotować opisaną wcześniej nalewkę, herbatę czy sok z malin.

Warto również pamiętać, że w sezonie maliny świetnie nadają się jako dodatek do placków bananowych, musli czy owsianki. Można je dodawać do ciast, kremów i deserów. Wzbogacą smak galaretki, budyniu czy deseru na bazie mascarpone. Są doskonałym zwieńczeniem tortów.

KATEGORIE

ZDROWA DIETA

PRZEPISY

OLEJE

MIODY

SUPERFOODS

ZDROWA ŻYWNOŚĆ

Zielares

Zielares to portal o zdrowiu, urodzie, suplementach diety i aktywności fizycznej. Nasz Zespół Redakcyjny publikuje merytoryczne artykuły zgodne z wynikami nowych badań naukowych. W trosce o zdrowie naszych Czytelników stawiamy na rzetelne, pogłębione podejście do zdrowia i suplementacji. Piszemy w jasny i klarowny sposób, by dotrzeć do jak największej liczby osób zainteresowanych zdrowym trybem życia.